Plebani.

Niektóre szczegóły patrz w opisie Kromołowa i plebanów kromołowskich.1)
 

1) W  1610  r.  Stanisław  Bielawski  prob.  kromołowski tego  roku  procesował  się 

o  dziesięcinę  snopową  z  Skarżyc,  Żerkowic,  Morska,  Dupic  i  Pomrożyc  z  ks.  Andrzejem  Strzemboszem prepozytem  mstowskim,  kapelanem  kaplicy  wsi  Skarżyce.  Zeznawali  jako  świadkowie  pod  przysięgą  starzy  włościanie  Jan Storysz  ze  Skarżyc,  Grzegorz  Wojtuś  z  Morska,  Maciej  Raj  ze Skarżyc  (Bonar  dał  dziesięcinę  ze  Skarżyc  heretyckim  ministrom ,  zaś Mik.  Firlej  zabrał  plebanowi w  Skarżycach  do  których  od  założenia  kościoła  ta  dziesięcina  należała,  a  przyznał  ją  P.  Myszkowski  bp  krak.).

Z  Żerkowie  zeznawał  Maciej  Rubinek  (dziesięcina  z  Żerkowic  należy do  klasztoru  w  Mstowie)  i  drugi  Jan  Zając  zeznał,  że  od  4  chłopów  p.  Giebułtowskiego  z  Żerkowie,  dawano  dziesięcine  do  Kromołowa,  od  innych  do  Mstowa.

Andrzej  Morasz  ze  Skarżyc  zeznał,  że  ze  Skarżyc  dziesięcinę przed  zbudowaniem  kościoła  oddawano  do  Mstowa,  z  Morska  — do  Mstowa.

Zeznania  spisywał  ks.  Szymon  Apiarius  (Pszczółkowski) prob,  z  Potoka.

Za  ks.  Stanisława Bielawskiego    Skarżyce  zostały  osobnym  probostwem.

Z  dokumentów  kościoła  w  Skarżycach.

W  1609  r.  dn.  2  wrześ.  w  domu  plebańskim  w  Kromołowie  było  badanie  świadków  z  racji  dziesięcin  snopowych  z  wiosek: 

Skarżyce,  Żerkowice,  Morsko,  Dupice  i  Pomrożyce  zdawna do  kościoła  paraf,  w  Kromołowie  należących. 

Zeznania  odbierał Andrzej  Waszovius  prep,  pilec.  Melchjor  Mikołajewski  prep. w  Żarkach.  Sekretarzem  był  X.  Sebastjan  Kustalowski  wikary

z  Ogrodzieńca.  Zainteresowani  byli  ks,  Stanisław  Bielawski  prob, kromołowski  i  ks.  Andrzej  Strzembosz,  prob,  mstowski,  w  którego

zastępstwie  występował  ks.  Bartłomiej  zakonnik  z  klasztoru mstowskiego,  kapelan  kaplicy  we  wsi  Skarżycach.

XII-ty  świadek. 

Wawrzyniec  sołtys  wsi  Rokitno  zeznał,  że  kiedyś będąc  nauczycielem  w  Krom.  na  usługach  ks.  Mik.  Rowińskiego pleb.  krom.  posłany  był  do  Macieja  Cieślika  włodarza w  Pomrożycach,  należ,  do  Krom.  Potem  49  lat  dziesięcinę  czasu herezji  pobierał  herezjarcha  z  łaski  Jadwigi  Bonarowej,  właścicielki Ogrodzieńca  i  Krom.  A  gdy  powstała  kaplica  w  Skarżycach,  zrodziła  się  wątpliwość,  do  kogo  należeć  ma  dziesięcina. 

Pamięta,  że  po  dziesięcinę  jeździł  do Morska  z  ks.  Grzegorzem de  Żytne  wikarym  kromoł.  i  t.  d.

Od 17 lipca 1675 r. Stanisław Tobiasz Żaboklicki prob. skarżycki i Polonki, notariusz Apost., dziekan lelowski do l715 r. T. r. dn. 23 kwietnia umarł. Pochowany był 6 maja w koście­le skarżyckim w kaplicy przed zakrystią sub framuga (gdzie oł­tarz Boż. Narodź.)

R. 1675 organizuje szkołę w Sk.

R. 1681 nabywa monstrancję.

R. 1715 Adam Stanisław Celeński, prepozyt św. Ducha w Krakowie, pleban skarżycki. zm. dn. 5 marca 1719 r., przyjąwszy Sakr. św. Pochował go w grobie pod zakrystią ks. Fran­ciszek Jeżowski, wikary kolegiaty pilickiej.

R. 1719 Jakób Józef Kempski Dr. Fil. pr. skar., za które­go pracują tu wikariusze Placyd Pretorii, Wawrz. Celejowicz, Jan Kopciński.

R. 1722 Wojciech Antoni Małecki pl. skarż, do 1742 r. w którym um. 7 lipca. (Po nim X. Jan Kanty Małecki, pleban włodawski był tu Komendarzem).

R. 1731 dn. 6 XI. uroczyście pochowano wobec wielu pra­łatów kości zmarłych nagromadzone w kostnicy 2). Pochowa­no poza kaplicą Bożego Narodzenia, przy murze.
2) Dawniej chowano dokoła kościoła. Gdy drugie pokolenie chowano, przeto wiele kości dawniej pochowanych wykopywano, żeby się nie ponie­wierały, zbierano je i składano w umyślnie budowanych na to kostnicach, [Stawianych niedaleko kościoła na cmentarzu. Gdy się dużo kości nagro­madziło, wyprawiano uroczysty pogrzeb ze mszami i mowami.

W 1739 r. ks. Woje. Małecki prob. skarżycki wystąpił do sądu duchownego przy kolegiacie w Pilicy (sędzią był wtedy kanonik Wawrz. Wirzalski), przeciw panu Władysławowi Wojteńskiemu, administratorowi dóbr Lgota, gorszycielowi jawnemu i ciemiężcy ludu wiejskiego, gwałcicielowi dziewczyn i niewiast, zmuszające­mu poddanych, by zgwałcone przez niego i ciężarne brali za żo­ny. Niewstydnik ten ścigał na koniu z szablą w ręce ludzi nie­winnych, znęcając się nad nimi. Bluźnierca i cynik... Uzurpu­jąc sobie władzę kapłańską, wielkanocne potrawy, które lud niósł do poświęcenia, udając kapłana błogosławił i wodą święconą kro­pił i. t. d. Ukarano go interdyktem i ekskomuniką.

R. 1742 Wawrzyniec Dzidowski pi. sk. vice dziek. Ielowski. Dn. 4 lipca 1754 poch. został w kaplicy św. Jana. Zapisał na dobrach Pińczyce. Andrzeja Kościeszy Klimowicza, cześnika smo­leńskiego (brata Józefa) 2000 zł. na ratunek swej duszy {na nabożeństwa). Te dobra wydzierżawił Maciej Józef Dziembowski, podstoli bracławski, (obligatorius haeres dzierżawca).

1750 r. po śmierci Ignacego Klimowicza, Józef dotąd 1/2 Pińczyc, a dziś całych P. dziedzic, zeznał w konsys. siewierskim, że ks. prob. w Skarżycach winien czynsz od 2000 zł.

Za ks. Dz. zaszedł nieprzyjemny wypadek z organistą Łuk. Jabłońskim, którego żyd Jakób Michałowicz, kupiec pilecki, za­skarżył o różne malwersacje i 27 maja 1748 r. sądził sprawę ks. Wawrz. Wirzalski, kanonik pilecki, sędzia surogat. Zdaje się, że Jabłoński miał kleptomanję... Więc w obawie, by nie robił na­dużyć w kościołach, postanowiono go usunąć ze stanowiska w Sk. i w całem oficialstwie.

Był przy tern wyroku i ks. Mik. Gawroński, prob. z Niegowy. Dn. 31 maja nałożono areszt na rzeczy winowajcy i zajęto mu żupan karmazynowy, kubrak grubrynowy, granatowy, szablę, przy kubraku dwa guziki granatowe, spodnie kitajkowe z ga­lonem szychowym „które to rzeczy powinny być w konserwie..." dotąd póki organista nie uspokoi należności. Podpisał Andrzej; Szmaier, wicekantor pilecki.

R. 1754 X. Paweł Barański komendarz st.

Od 1754 r. X. Paweł Jarzyński pi. Dn. 8 grud. 1763 r. po­chowany został.

W 1759 p. Skał... dziedzic części dóbr Ożarowice (par. Są­czów) zapewnia plebanowi czynsz od 2000 zł. Gdy ta jego część przeszła na p. Michała Bontani, kapitana W. Pol., wynikł mię­dzy p. B. a ks. J. proces o ów czynsz.

R. 1764 X. JAN RUCKI ur. 1740. wyśw. 1765 r. za dyspensą rzymską ob defectum aetatis, z prezenty P. Ignacego Kalinowskiego Husiatynie i Wielkich Kamionkach, dziedzica Sk., starosty lelowskiego, prob. Skarżycki.

Ten sam ks. Rucki w 1772 r. został prób. Kromołowa. Miał jednocześnie te dwa probostwa. Procesował się z panem Antonim Otfinowskim z Zagórza o czynsz od 500 zł.

Za ks. J. R. w 1782 r. wizytuje parafję ks. Jacek Kochań­ski, kan. sandom.

Wikarym w t. r. był ks. Józef Jasiński ur. 1736. wyśw. 1766 r. przez bpa F. Potkańskiego sufr. kr.

Ks. R. w 1810 r. zapisał na reperację kościoła 2000 zł.

Za niego kościół był odnowiony w 1738 r. lichtarze oło­wiane nabyte.

W 1782 r. 25 marca um. i poch. pod wielkim ołtarzem ks. Karol Skalski wik. skar. lat mający 44. Tu był rok.

Od 1799 r. wikarym tu był ks. Jan Maciej Kurczak, ślą­zak gardavicensis, wyśw. w 1784 r. przez Potkańskiego bpa sufr. krak.

X. Jan Rucki, archiprezbyter pilecki prob. Krom. (patrz str. 186 i skarżycki w 1804 r. wydzierżawia majątek plebański w Skarżycach wraz z połową domu plebańskiego p. Urszuli z Chrościńskich Rayskiej, wdowie (i jej synowi Danielowi R.) za 1800 zł. rocznie. W drugiej połowie plebanii ma mieszkać ks. wikary. W dzierżawę wchodzą dziesięciny.

Kontrakt wspomina erekcję kościoła Skarżyckiego z 1616 r.

W kontrakcie jest warunek że ks. kapelan w Skarżycach ma wyznaczone z gruntu plebańskiego: kapusty zagon jeden, marchwi zagon jeden, karpieli zagon 1 i ziemniaków zagonów dwa...

U nas kartofle znane były na dworach wielkich panów za króla Jana III, zaś za Augusta II ogrodnik Luba zaczął uprawiać je we własnym ogrodzie na Nowolipkach i następnie dostarczał do kuchni królewskiej i możnych panów.

R. 1812 ks. Wincenty Marczewski prób. ks. M. dobrowol­nie zrzekł się probostwa.

R. 1812, 1827 ks. Andrzej Waxmański pr. Będąc wikarym w Ciągowicach, na prezentę Ludwika Heppena, dziedzica Skar­życ i kolatora, został tu proboszczem. Troszczył się o oświatę ludu, w 1817 r. organizował zebrania szkolne z p. L. Heppenem i sołtysami. Umarł. 30 stycz. 1827 r. i pochowany został na cmen­tarzu.

Po nim w 1827 r. ks. Wojc. Szafrański z Kroczyc admi­nistruje.

W 1827—8 ks. Maciej Euzebi Rawicz Czerski, benedyktyn, administruje par. Skarżyce.

W 1828—30 ks. Jan Filowski administruje, dziekan pilec­ki, prob. Kromołowski.

Od r. 1830 ks. Edmund Walencki pr.

R. 1832 ks. Stanisław Myśliński pr.

R. 1836 ks. Jan Kuliński pr. do 1838.

Po nim administruje ks. Franc. Jagodzki.

X. Andrzej Gajderski z Włodowic, admin.

R. 1839—48 ks. Michał Zarzycki um. w 1843 r.

Do 1852 ks. Jan Wachlarski, tu umarł.

X. Kajetan Szczepański adm.

Od 1857 ks. Ludwik Leopold Czokało b. zakonnik. Po ka­sacie klasztoru, tu został proboszczem. Kolatorem był wtedy p.. Julian Kietliński, dziedzic Skarżyć. Ks. Czokało cierpiał tu bie­dę więc chciał iść z tego probostwa na wikariat do Lelowa.. Administrację Władza oddała ks. Bochyńskiemu z Kromołowa. Wtedy między kolatorem, a proboszczem dochodzi do porozu­mienia. Kolator prosi, aby ks. Czokało został, obiecuje mu wy­kończyć plebanję, stodołę przebudować, dziesięcinę dawać i drze­wo opałowe za kwitami, nawet pole mu obiecał dać przy po­miarze gruntów. Ale inaczej się stało. Czekało ebrietati deditus, voluit volare in aere... Qua de causa jecit se de fenestra domus plebanalis, sed, proh dolor, cecidit in lapides et fractis ossibus, obdormivit.

W 1866 ks. Paweł Włodek b. wikary z Łan Wielkich, tu proboszcz.

X. Antoni Skalski ur. w 1834 r. w Rakowie, zm. tu 25- marca 1900 r.
Lubił pisać rymy, opisując swoją biedę; nawet prawdziwe zdarzenia opisywał jaskrawo — np. tak pisze:

Dn. 28 lipca 1887 r. w czwartek o 2 popołudniu wyszła chmura od wschodu tj.
od Dupic... zagrzmiało raz i drugi, błys­ło po raz trzeci... i zarazem hukło...
Piorun uderzył w dworską stodołę, stojącą na górce wprost dworu i całej wsi.
Od palącej się stodoły zajęła się owczarnia. P. Bóg jednak wieś zachował od pożaru.

Dn. 9 X 1890 r. spalił się dwór żyda Kustmana z podpa­lenia.

W księdze metryk zmarłych, tak pisze:

Akta śmy pisali — bo nam tak kazali Napiszą i nam akt — zrobią z nami tak..

Oto nasze kości — proszę jegomości,

Do dołu wrzucą — w proch się obrócą...

A potem w potrzebie — grabarz je wygrzebie.

Wiatr je rozwieje — wszędy się tak dzieje...

W długiej czasów dali — będą się pytali:

— Czyście go tu znali?

To znów pisze:

Czasy uchodzą... cicho idziem w laty                              ,

Wrzucą do trumny strupieszałe graty. W proch się obrócą, potem wiatr rozwieje .

Tak, tak, mój bracie, z każdym z nas się dzieje...

W 1894 r. dn. 14 czerwca do takiej doszedł refleksji:

Jeśli tu w Skarżycach długie bawisz czasy,

Bądź pewien, nie zapełnisz choćby małej kasy...

Nie złożysz najskromniejszej pieniężnej gotówki,

Ej! nawet nie zostawisz na pogrzeb złotówki.

Za życia więc proś księży by się nie zjeżdżali Bo za cóż by mile kondukty śpiewali?

Niechaj jeden odprawi cichą świętą mszyczkę I w cichości odeśle do Boga duszyczkę...

Z czasów proboszczowania ks. Skalskiego. są mosiężne lichtarze.

X. Teodor Urbański. Za którego posadzkę dano. Kielichy wyzłocono w 1900 r. Umarł w Gołonogu.

X. Tomasz Szczerbiński b. reformat był tu do 1907 r. Patrz o nim w opisie Olkuskiego: Poręba Dzierżna str. 340
Stąd przeszedł do Poręby Dzierżawnej . i tam umarł.

X. Czesław Chodorowski. Patrz Targoszyce.

R. 1912—47 ks. Józef Gromny.

1917—19 r. ks. Adam Hendrychowski

1919—20 r. ks. Jan Kałuża.

Od 1923 ks. Antoni Materny.

Od 1928 ks. Jan Krawiecki.
Po wielu latach niewoli, wojen i braku środków, kościół w Skarżycach wymagał wielkich remontów. Renowacji i konserwacji kościoła rozpoczął ks. Alfons Niderman (1935 - 1971). Jego staraniem wykonano remont wieży i pokryto dach blachą.

Odnowy świątyni i czyszczenia jej z naleciałości wieków podjął i doprowadził do końca ks. Henryk Wysowski (1971-80) wg koncepcji inż. arch. Stanisława Pośpieszalskiego. ( Tynk na kościele został usunięty , zawdzięczamy temu piękny wygląd dzisiejszego kościoła) 

Kontynuacje prowadził również ks. .Józef Duda (1980 -82).

Następny proboszcz ks.Wiktor Tamzik (1982-88) wybudował plebanię (zakończono prace w 1983 r.), ustawił wokół kościoła drogę krzyżową, kaplice Miłosierdzia Bożego i dzwonnicę. Za jego duszpasterzowania zaadaptowano pomieszczenia gospodarcze do celów regionalnego ośrodka oazowego. Odbyło się to przy współudziale ks. prał. Piotra Miklasińskiego (proboszcza par. św. Ap. Piotra i Pawła w Zawierciu).

Proboszcz ks. kan. Mirosław Sikora (1988- 98) wymienił instalację elektryczną i radiofoniczną w kościele (1989), umeblował zakrystię (1991) i sprawił do kościoła nowe dębowe ławki, a wewnętrzne ściany kościoła i zakrystii obudował boazerią. Odkrycia obrazu Matki Bożej Skarżyckiej w ołtarzu głównym pod obrazem Trójcy Przenajświętszej, dokonał proboszcz ks. Mirosław Sikora w 1997 r. Jego staraniem w tym samym roku obraz został odnowiony w Częstochowie. Renowacji dokonała Grażyna Łazarowicz- historyk sztuki. Powierzchnia obrazu dodatkowo została pokryta srebrną sukienką. Na zakończenie swojego proboszczowania ks. kan. Mirosław Sikora 7 czerwca 1998 r. zorganizował wielką uroczystość jubileuszu 400-lecia pierwszej konsekracji kaplicy - kościoła w Skarżycach z udziałem Metropolity Częstochowskiego Abp. Stanisława Nowaka. Z tej okazji zamieszczono tablicę na murze kościoła upamiętniającą to wydarzenie. W tym dniu obchodzono również jubileusz 25-lecia święceń kapłańskich ówczesnego proboszcza ks. kan. Mirosława Sikory.

Proboszcz ks. Stanisław Wybański (od 1998) - kustosz tej świątyni podjął prace swoich poprzedników. Zbudował ołtarz polowy przy kościele z kopią Cudownego Obrazu Matki Bożej Skarżyckiej namalowany przez kapłana Jana Dylańskiego. Ołtarz wybudował parafianin Jan Moszczowski. Uroczystości poświęcenia tego ołtarza i obrazu dokonał ks. Abp Stanisław Nowak 7 października 1999 r. W 2002 r. dokonał wielkim wysiłkiem remontu trzech kopuł . Stolarkę wymienili górale a blachę miedzianą położył miejscowy dekarz Marian Ciszewski z synami. W 2004 r .wymieniono okna na piękne witraże.
Proboszcz ks. Stanisław Wybański był troskliwym kustoszem Sanktuarium Skarżyckiego i wielbicielem kultu Maryjnego. Opracował i wydał publikację Nabożeństwo do Matki Bożej Skarżyckiej (1999 r.), skomponował wiele melodii pieśni Maryjnych do słów Ojca Św. Jana Pawła II i własnych. W różnych intencjach celebrowane są nabożeństwa wieczorne przed obrazem M. B. Skarżyckiej.
Do odejścia z parafii i posługi kapłańskiej zmusiła go ciężka choroba .

Instalacja nowego proboszcza odbyła się 29 września 2019 r. a został nim ks. Andrzej Sewerynek.

Parafię zastał z czystym kontem finansowym przez to że podczas choroby poprzedniego księdza plebania została okradziona .

​

 

 

 

 

 

 

Z parafii pochodzą księża: Mieczysław Gerard Miśta OFM (1958), Jan Cisowski (1960), Jan Leks (1960), Antoni Turlej (1960), Andrzej Domagała (1980), Efrem Andrzej Obruśnik OFM Bern. (1982), Jan Koclęga (1991), Wojciech Wódka (1994), Lucjan, Krzysztof Janas OFM (1994), Krzysztof Dziub (1991)

​

Przy opracowania wykorzvstano: Archiwum Archidiecezjalne

w Częstochowie, parafialne w Skarżycach, Ks. Jan. Wiśniewski Diecezja Częstochowska, opis historyczny kościołów i zabytków

w dekanacie będzińskim..., zawierckim , Marjówka Opoczyńska r I936; Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji częstochowskiej, Częstochowa 1973, 1993 i 2000 r; ,I. Długosz Liber Beneficjorum Dioecesis Crakoviensis nune primum e codice autograpfte editus , edytor Przeździecki A., t. l -lll, Crarcovirae; .I. U. Górski Zamek ogrodzieniecki i okolica Zawiercie 1993; M. Kantor-Mirski Warowny klasztor w Mstowie. Szkic Historyczny z ilustracjami, Sosnowiec 1929. Archiwum parafialne .PISOWNIA ORYGINALNA

​

 

​